« Like-ի երեւոյթը » Հրայր Եսայեան

2009-ին Ֆէյսպուքը like կոճակի դրութիւնը աւելցուց : Անկէ առաջ ֆէյսպուքի յղումներուն(posts) տակ մեկնաբանութիւններով կ՛արտայատուէր արձագանգը(feedback) : Like-ի ներմուծումէն ետք ընկերային ցանցերու մէջ մարդոց գործառնութիւնները որոշ փոփոխութիւն կրեցին:

Այսօր Ֆէյսպուքը եւ ընկերային ցանցերէն իր քոյրը՝«Ինսթակրամ»-ը , like կոճակով օժտուած են , եւ այս կոճակը կը ծառայէ որպէս բազմաթիւ միջոցներ ընկերային առցանց կեանքէն ներս : (Թուիթըրի-ի պարագային favorite/retweet-ը կը փոխարինեն like-ը)

Եթէ յղում մը կամ նկար մը տեսնենք , եւ անիկա մեր խոշին կու գայ կամ մեզի հետաքրքրական կը թուի , like կ՛ընենք :

Երբ մեր սիրտին խօսող կեցուածք մը արտայայտուած է , անմիջապէս like-ը կը կոխենք: Եթէ զայն շատ հաւնեցանք , share ալ կրնանք ընել :

Իսկ Like ստանալը ,մեր գիտակցութեան թէ ինքնագիտակցութեան մէջ, մեր անձնասիրութիւնը շոյող , գոհունակութիւն պատճառ երեւոյթ մըն է : Բնական է , որ մարդս շոյուած զգայ , երբոր «հաւնող» ունի , «հետեւորդ» ունի. ո՞վ չուզեր ունենալ :

Երբ ֆէսյպուքեան բարեկամ(ուհի) մը կը հաւնինք եւ կ՛ուզենք «բան մը ընել» անոր հետ ,մեր զգացումը արտայայտելու ամենադիւրին ձեւը like սեղմելն է : Բնաւ վտանգաւոր(risky) չէ like ընելը, որովհետեւ նիւթապէս եւ բարոյապէս ձրի է եւ պատասխանատուութեան առջեւ չի բերեր իր տէրը : Եթէ քսան տարի առաջ տղայ մը աղջկան մը անուշ խօսք մը պիտի ըսէր իբրեւ մեծարանք կամ նախաքայլ , թերեւս հազար հաշիւ ընէր ու տակնուվրայ ըլլար , թէ ի՛նչպէս պիտի վարուի ան , ի՛նչ պիտի ըսէ , ի՛նչ առիթ պիտի օգտագործէ : Իսկ այսօր ստեղնաշարին ետեւը նստած , ամենայն հեշտութեամբ ու առանց տակնուվրայ ըլլալու՝ մէկ կոճակի սեղմումով ան ուզածը կրնայ արտայայտել :

Երբեմն կը հանդիպինք բարեկամի մը յղումին , որ լայքային գնահատանքի կարօտ ունի : Ուստի , առ ի պարտականութիւն կը լայքենք մեր ընկերոջ յղումը , որպէսզի աւելի ապահով զգայ ան եւ պարապ տեղը կիսած չըլլայ իր յղումը :

Like-ը կրնայ այլ իմաստով ալ օգտագործուիլ. իրադարձութիւն մը պատահած կ՛ըլլայ եւ լայք կոխելով պարզապէս կը հաստատենք , թէ տեսած ենք այդ իրադարձութիւնը եւ տեղեակ ենք անկէ:

Like-ը հոգեբանական այլ դեր մըն ալ կրնայ ունենալ: Երբ մէկուն հետ քէն ենք , իրարու հետ աւրուած ենք եւ չենք համարձակիր նախաքայլ մը առնելու դէպի հաշտութիւն , like-ով կու գանք յայտարարելու , որ պատրաստակամ ենք հաշտուելու եւ մոռնալու չարաշուք պատահածը :

Փոխադարձ like-ի հասկացողութիւնն ալ տարածուած է .կը լայքենք նկարները այն մարդոց , որոնք մեր նկարները կը լայքեն :

Նոյնիսկ երբեմն անզգալաբար like կ՛ընենք յղում մը՝ըլլայ անիկա նկար , տեսանիւթ կամ գրառում , պարզապէս որովհետեւ մեր՝էջը թերթատած ժամանակ մեր աչքին կը զարնէ յղումը կամ անոր տէրը:

Աւելին , մեր առօրեայ խօսակցութիւններուն մաս դարձած է սիրելի like-ը : Կարելի է հանդիպիլ «ասինչը ի՞նչ թուզ է լա՜ն , 300-էն աւելի like ունի», «մէկը like չէ ըրած , մէկը ալտըրմըշ չէ ըրած»-ի նման արտայատութիւններու :

Փաստօրէն , ընկերային ցանցի աշխարհին մէջ անձի մը ժողովրդականութեան հիմնական տուեալը է like-երու քանակն է :

Like-ը տեղադրուած նիւթի մը համացանցային արձագանգն է՝ մեր միտքերէն ու զգացումներէն բխած , անիկա նաեւ հոգեբանական արձագանգն է մեր միտքերուն կրաւորականութեան , որովհետեւ մոլեցուցիչ է. քննական ու շինիչ գործառնութիւններուն , մեկնաբանութիւններուն տեղը կը գրաւէ , քիչ թէ շատ:

Իրապէս հետաքրքրական երեւոյթ մըն է like-ին գիւտը : Անիկա սովորական կոճակ մը ըլլալէ շա՜տ աւելին է :

Comments

comments